Precison bass – lược sử theo dòng thời gian
- Thanh ÂM
- Feb 19, 2019
- 4 min read
Updated: Nov 28, 2020
Precision bass (hay còn gọi là P-bass) là tên một dòng bass được công ty Fender thiết kế và sản xuất. Cấu tạo tiêu chuẩn của P-bass bao gồm một body gỗ đặc, 4 dây, sử dụng pick up single coil, cần đàn 20 phím và mặt phím thường được làm bằng gỗ rosewood, paw ferra hoặc maple.
Năm 1951, p-bass lần đầu tiên được tung ra thị trường và nhanh chóng chiếm được rất nhiều sự chú ý lẫn yêu thích của giới âm nhạc thời bấy giờ. Trải qua nhiều biến đổi, p-bass dần tìm được chỗ đứng riêng trong những dòng nhạc cụ thể và định danh tên tuổi của mình trên bản đồ âm nhạc Thế giới.
Giai đoạn tiền thân
Thời điểm trước khi P-bass ra đời, giới mộ điệu chỉ có một sự lựa chọn duy nhất để tạo ra các note trầm – đó chính là cây contrabass. Tuy nhiên contrabass lại mang nhiều nhược điểm khó khắc phục như: quá cồng kềnh trong vấn đề vận chuyển, âm lượng khả nhỏ khi hoà chung với các nhạc cụ khác, kỹ thuật chơi tương đối khó,…
Đứng trước những trở ngại được đặt ra, Leo Fender – cũng là nhà sáng lập hãng fender danh tiếng – đã nghiên cứu để cho ra đời một cây bass điện mô phỏng theo kiểu dáng của guitar Telecaster trước đó. Và ông đặt tên cho thiết kế này là Precision bass.
Trong quá trình tạo ra P-bass, Lep Fender mong muốn những nghệ sỹ chơi guitar cũng có thể dễ dàng sử dụng loại nhạc cụ này. Do vậy, ông đã gắn thêm các phím đàn (frets) lên cần đàn (neck), giúp cho người nghệ sỹ có thể dễ dàng bấm được CHÍNH XÁC vị trí của từng note trên cần đàn (so với loại double bass không có phím trước đó). Và đó cũng là khởi nguồn của tên gọi PRECISION – sự chính xác.
Các thiết kế và biến thể
Khai sinh P-bass
1951
Dòng p-bass đầu tiên được chế tạo bởi Leo Fender, sử dụng pickup single coil và mô phỏng gần như 80% thiết kế của cây guitar điện Telecaster. Điểm nhấn khác biệt chính về mẫu mã của P-bass và Tele chính là phần body double cut away (hình mũi tên trên hình vẽ)
1951
Sự khác biệt trong thiết kế P-bass năm 1954 so với đời trước đó đơn thuần chỉ là phần body được vát cạnh (contoured edges). Về mặt âm sắc, P-bass đời này vẫn chưa tạo được nhiều sự đổi mới đáng kể.
Hình vẽ:
Mặt sau của P-bass 1954 với phần cạnh đàn được vát thuôn (mũi tên) để tạo cảm giác dễ chịu cho người sử dụng và tăng độ thẩm mỹ cho đàn.
Thiết kế của P-bass đời 1957 mô phỏng lại mẫu mã của guitar Stratocaster với sự thay đổi về kiểu dáng của headstock và pickguard.
Cũng trong thời kỳ này, công ty Fender đã nghiên cứu và cải tiến thành công từ pick up single coil ban đầu thành pick up split-coil. Đây cũng là dòng pickup gắn liền với tên tuổi và sự phát triển của các đời P-bass sau này.
Chiếc pickguard bằng nhôm nay đã được thay thế bằng loại pickguard cấu tạo từ nhựa tổng hợp với 4 màu chính là white, white perloid, black, và brown tortoise shield. Cũng trong thời điểm này, dòng Fender Jazz Bass chính thức được khai sinh và tạo ra rất nhiều tiếng vang cho những năm sau đó.
Thiết kế P-bass của những năm 1960 được đánh giá là một trong những thiết kế ấn tượng nhất và vẫn còn được sử dụng làm tiêu chuẩn cho những thiết kế P-bass sau này.
Công ty Fender ra quyết định khôi phục lại dòng bass của những năm 1950s để phát triển thành 1 dòng bass riêng, đặt tên là Telecaster bass
Pick up active dành cho P-bass được sản xuất đại trà, nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường và tạo ra một nhóm phân khúc mới dành cho bassist, trực tiếp cạnh tranh với pick ip passive đã có sẵn trước đó.
Danh sách một số nghệ sỹ sử dụng P-bass tiêu biểu
Jet Harris (the Shadows)
James Jamerson
Bill Black (Elvis Presley)
William “Monk” Montgomery and Roy Johnson (Lionel Hampton)
John “Shifty” Henry
Brian Wilson (the Beach Boys)
Carol Kaye (the Wrecking Crew)
John Entwistle (the Who)
George Porter Jr.
Roger Waters (Pink Floyd)
Donald “Duck” Dunn (Booker T. & the M.G.’s)
Dee Dee Ramone (the Ramones)
Sting (the Police)
Brian Foxton (the Jam)
Bruce Thomas (Elvis Costello and the Attractions)
Paul Simonon (the Clash)
Steve Harris (Iron Maiden)
Tony Franklin
Duff McKagan (Guns N’ Roses)
Mike Dirnt (Green Day)
Nate Mendel (Foo Fighters)
Cuối cùng, xin giới thiệu với các bạn bản thu bải hát Aint no mountain high enough. Một bassline tiêu biểu của huyền thoại James Jamerson – một bassist người Mỹ gốc Phi. Ông là bassist chủ lực của hãng đĩa Motown thời bấy giờ và cũng là người sáng tạo ra nhiều bassline đỉnh cao dành cho nhạc Motown lúc đó.
James Jamerson được xem như một bassist truyền cảm hứng cho rất nhiều thế hệ tiếp sau ông trong thời kỳ âm nhạc hiện đại. Tên của ông được ghi dấu vào Rock n roll Hall of fame vào năm 2000.
Tài liệu tham khảo
1/ Jeff Owens, “Legendary Lows: The Precision Bass Story”,
2/ wikipedia, “Fender Precision Bass”, https://en.wikipedia.org/wiki/Fender_Precision_Bass.
3/ chicagomusicexchange, “History of the Fender Precision Bass”, https://www.youtube.com/watch?v=1weg6e9vUh8&t=146s
Tài liệu hình ảnh
1/https://www.flickr.com/photos/tgray1/2191159007
2/https://davesguitar.com/products/fender/american-vintage-57-reissue-precision-bass-1990s/
3/http://www.thelowend.net/gallery/viewtopic.php?t=4464&sid=fc09ee2bed5173f89b4a46a6870772df
Comments